Zelf verkeerde ik in de veronderstelling dat Nederland op 15 maart a.s. zowel mag stemmen voor iemand die in de Provinciale Staten komt, alsook voor een Eerstekamerlid. Dat bleek ik fout te hebben en met het schaamrood op de kaken toog ik het internet op om uit te zoeken waar men dan wél voor kan stemmen straks in maart. De provincies bleken op een ingewikkelder manier in elkaar te steken dan ik gedacht had en daarom ben ik aan het werken aan één of misschien wel een paar artikelen erover. Provinciale verkiezingen voor dummies of toch niet?
U hebt meer invloed dan u wellicht denkt op de overheid
De allerbelangrijkste informatie die ik tegenkwam, was dat je naast Provinciale Staten ook nog Gedeputeerde Staten hebt. Ik heb hier nog nooit één woord over geleerd op school en mijn vrienden zeiden hetzelfde. Maar iedere provincie heeft dus een aantal volksvertegenwoordigers en dat zijn er best veel – tussen de 39 en 55 per provincie – met daarnaast uitvoerende leden. Die laatste, die gedeputeerden blijken te heten, kunnen ambtenaren bij gemeentes ontslaan. Nou, maar dát had ik graag willen weten in de jaren waarin de corrupte leerplichtambtenaar van Wageningen oorlog met mij maakte, toen mijn zoon misbruikt en zeer ernstig mishandeld werd op school! Ik had mijn gezin kunnen redden door deze man en de evenzo valse en corrupte schooldirectrice aan te klagen. Niemand, maar dan ook helemaal niemand heeft me ooit doorverwezen naar de Gedeputeerde Staten. Iedereen had het over de Nationale Ombudsman, maar die trok zich precies niets aan van onze problemen. Na jaren vechten won ik een rechtszaak tegen de gemeente, maar die ging doodleuk door met mijn gezin slopen.
Toch gaat u over tweeënhalve maand nieuwe leden voor de Provinciale Staten kiezen in de provincie waar u woont. Die kiezen op hun beurt weer gedeputeerden oftewel leden van de Gedeputeerde Staten én nieuwe leden voor de Eerste Kamer. U mag die niet zelf kiezen. Het is dus niet alleen van belang goed te weten wat deze functionarissen allemaal doen en kúnnen betekenen voor u, maar ook wat voor plannen ze hebben op de typische gebieden waarop de provinciale besturen actief zijn: ruimtelijke ordening, dus bijvoorbeeld wonen, milieu en tegenwoordig ‘klimaat’oplossingen, infrastructuur, waterbeheer en sport in grove lijnen. De partij die de meeste leden van de Provinciale Staten levert, zal ook bij de gedeputeerden groter worden én in de Eerste Kamer. Als die kritisch zijn, hebben ze daarmee een goede controle op de regering.
Untold Times is an independent crowdfunded news website by Anastasía Vassiliou MA, a Greek journalist in the Netherlands who writes meaningful articles about issues that matter. Thank you very much for the donations that are coming in! But do help Anastasía to become even better known, by supporting her work with a monthly or once-only contribution to Untold Times. This is how you donate:
On the international crowdfunding platform Whydonate:
Kennis over staatsinrichting
In Amerika weten de mensen deze dingen allemaal goed en stemmen ze ook alle leden van alle overheidsorganen direct. Dus de leden van beide Kamers, burgemeesters, gouverneurs en de president zelf uiteraard. In Nederland kiest u alleen de leden van de Tweede Kamer direct en die van de Provinciale Staten, maar die laatsten komen helemaal niet naar voren in het nieuws. U weet hoogstwaarschijnlijk net als ik nauwelijks wat zij allemaal doen. En ook weet u mogelijkerwijs niet wie die mensen die zich verkiesbaar stellen, eigenlijk zijn en wat ze willen met uw provincie. Ik ga mijn best doen om wat meer transparantie te verschaffen. In dit artikel vertel ik alleen wat algemene zaken, want ik heb wat plannetjes op touw om meer te weten te komen over de gang van zaken bij de Nederlandse provincies in de praktijk. En ik wil graag antwoorden op bepaalde vragen die ik erover heb.
Wat doen de Provinciale en Gedeputeerde Staten?
Dit heb ik gewoon opgezocht op Rijksoverheid.nl en in de Wikipedia. Daar wordt verteld dat de leden van de Provinciale Staten – of kortweg Staten, ook wel handig om te weten – volksvertegenwoordigers zijn. Een soort Tweede Kamer dus, maar dan op provinciaal niveau! De leden van de Staten waren vóór 2003 het bestuur van de provincie, maar tegenwoordig zijn de leden van de Gedeputeerde Staten – gedeputeerden genoemd – het bestuur en de Provinciale Staten controleren hen weer. Maar ze kiezen de gedeputeerden ook. Afhankelijk van het aantal inwoners dat een provincie telt, zijn er tussen de 39 en 55 Statenleden in iedere provincie, terwijl er tussen de drie en zeven gedeputeerden zijn. De gedeputeerden, die dus het werk zijn van de Provinciale Staten, controleren het reilen en zeilen van de gemeentes in hun provincies en kunnen ambtenaren ook ontslaan. Uiterst belangrijke informatie, lijkt me!
De Provinciale Staten bepalen hiernaast voor een groot deel het beleid van de provincie. Net als het Rijk hebben ook de provincies portefeuilles of beleidsterreinen. Om de verwarring compleet te maken, worden die ook wel commissies genoemd. Provincies bepalen echter niet alles op alle gebieden. Een beleidsterrein dat níet door hen wordt geregeld, is bijvoorbeeld onderwijs. Of defensie, binnenlandse en buitenlandse zaken en sociale zaken. Provincies gaan over water, infrastructuur, milieu, ruimtelijke ordening (dus bijvoorbeeld wonen, bedrijven en hoe het land wordt gebruikt) en houden toezicht op de gemeentes. De Provinciale Statenleden zijn volksvertegenwoordigers en de gedeputeerden zijn het dagelijks bestuur van een provincie.
De Provinciewet
Er is nog iets waarvan ik persoonlijk niet wist dat het bestond en u misschien ook wel niet: de provinciewet. Dat is een wet waarin bepaald is wat provincies allemaal wel en niet mogen doen en laten. U kunt de provinciewet hier vinden, maar per januari 2023 zijn er nogal wat zaken gewijzigd, vertelt een melding op de website. Niet alle nieuwe wetten en verordeningen zijn al doorgevoerd op het internet.
De Eerste Kamer
De Eerste Kamer, in sommige landen ook wel Senaat genoemd, van de Staten-Generaal waar ik beslist ook nog eens meer over zal schrijven, is een tweede parlement, dat de Tweede Kamer controleert. In de Tweede Kamer wordt dagelijks hevig gedebatteerd en gewerkt aan allerlei onderwerpen die spelen in het land en op de wereld. Daar moeten besluiten over worden genomen en de voorstellen daarvoor worden in de vorm van moties, wetsvoorstellen en voorstellen voor regelingen klaargestoomd en aan de Eerste Kamer, de minister die erover gaat en tenslotte de Koning voorgelegd. In de Tweede Kamer mag u plaatsnemen op de tribune om te luisteren naar de debatten, ze zijn soms ook op de tv te zien en Arnews op YouTube deelt dagelijks meerdere filmpjes van debatten in de Tweede en soms zelfs de Eerste Kamer. Soms doen partijen dat zelf ook wel, dus ik zou zeggen: zoek naar hartelust om ze te vinden.
De Eerste Kamer krijgt de voorstellen te zien en debatteert er ook weer over. Dit parlement komt één keer per week bijeen hiervoor – op dinsdag – en na gedebatteerd te hebben, stemmen ze voor of tegen de voorstellen. Als ze vóór gestemd hebben, gaat het voorstel naar de Koning, die het eigenlijk altijd ondertekent en daarna ondertekenen de verantwoordelijke minister en de premier het wetsvoorstel bovendien. Daarna wordt het verwerkt in een nieuwe of al bestaande wet en bekendgemaakt aan het publiek via de media.
Erg leuk om te weten: er is een livestream in de Eerste Kamer, waar u debatten en vergaderingen live kunt bekijken én u mag ook daar op de tribune plaatsnemen op dinsdagen. Ze hebben alleen niet zoveel plaats, vertellen ze erbij op hun website: 24 mensen kunnen erin, waarvan één rolstoel. De informatie die u zou willen hebben over hoe het bestuur van Nederland in elkaar steekt, is wel degelijk beschikbaar, maar het is veel werk om uit te zoeken hoe het allemaal werkt. Plus als u alles gelezen hebt, weet u alleen hoe de regeltjes zijn. Niet hoe het in de praktijk eraan toegaat. Ik vermoed dat de bestuurders zelf dat niet beseffen en dat dat de reden is waarom wij als burgers er zo weinig van horen in de media en ook op school. De vraag staat op mijn lijstje, dus ik hoop hem binnenkort te kunnen beantwoorden.
Meer informatie volgt
Zoals beloofd ga ik proberen een aantal vragen die ik zelf heb en die u mogelijk hieronder aangeeft, beantwoord te krijgen van echte leden van de verschillende organen in de provincies van Nederland. Of het lukt, weet ik niet, want tot nog toe ervaar ik dat deze mensen nogal reageren alsof ze geprikt zijn door een speldenprik zodra ze het woord ‘journalist’ horen, maar er wordt aan gewerkt. Als u ook nog vragen hebt, zet ze vooral hieronder neer. Ik moet reacties wel goedkeuren, omdat er ook wel eens gespamd wordt, maar de kans dat ik iets afkeur is klein.
Nou mensen, ik had Daniël Osseweijer, Statenlid FvD in Groningen en iemand van een linkse partij (zat nog te twijfelen wie) willen vragen om hun mening over dit alles en om een paar vragen te beantwoorden. Maar er is 0 interesse, dus gaat het over.
Nog veel erger: ik weet dat heel veel mensen met een rechtse politieke voorkeur denken dat stemmen geen zin zou hebben, omdat alle kandidaten toch maar “controlled opposition” zouden zijn. Of dat je stem naar een linkse partij zou gaan ofzo. Echt larie dit en heel slecht voor je land! Vind je het gek dat iedereen hier denkt dat er maar hoogstens 20% rechtsgeoriënteerde mensen zouden rondlopen in Nederland? Als jullie allemaal zouden stemmen, blijkt misschien wel dat het 40% is! Ik als Griekse stem hier niet eens, maar heb wel interesse.