“Als je iets maar vaak genoeg herhaalt, gaan de mensen het wel geloven”. Dat is een kreet die je vaak hoort van mensen die wél kritisch nadenken en de media eenzijdigheid verwijten. Toch is datgene wat maakt dat de mensen een verhaal geloven niet zozeer de herhaling, maar het feit dat er bijna geen andere standpunten worden belicht op de televisie, in de kranten en op het internet. En als dat toch zo is, dan vaak met sarcasme.
Ik begin mijn betoog vandaag met een to-the-point én met humor gebrachte tweet van de nieuwe politieke twitterpartij RoodGroen, die in één zin exact het onderwerp weergeeft:
Een vreemd fenomeen: het narratief
Een klaterende Baudetgrap gaat er altijd wel in. Heel weinig journalisten en andere mediapersoonlijkheden kunnen zonder een flauwe grap over Baudet of Poetin. Of Trump. Iedereen die niet wil dat zijn internetbereik wordt beknot, doet eraan mee. Toch ziet u dat bijvoorbeeld in het nieuws over de coronacrisis eindelijk het veel te rigoureuze beleid wordt bekritiseerd en er zelfs uiterst voorzichtig op de tenen lopend wat kritiek begint te komen op de echt veel te hoge oversterfte, die nu toch al zo’n twee jaar aan de gang is. Precies vanaf het moment dat de covidvaccins voor het eerst werden gezet … Tonnen met officiële, peer-reviewed, onderzoeken hebben allang aangetoond dat die oversterfte niet komt doordat mensen nu nog corona hebben en eraan overlijden. Maar dat die vaccins misschien wel een oorzaak zouden kunnen zijn, mag beslist niet worden gezegd. Discussie over iets wat buiten het te geloven narratief gaat, liggen vooral hier in Nederland héél moeilijk.
Ook het Oekraïnenarratief van een Boos en Duivelig Rusland, dat zómaar Oekraïne binnenviel en daar hele steden kapotbombardeert, begint om te vallen. Het is namelijk het Oekraïense leger dat hele families uit flatappartementen trekt en er dan zelf gaat zitten schieten op de Russen. De rest van de inwoners vertrekt vervolgens richting kelder of bij familie en ja, dán schieten de Russen dus terug. Maar niet op burgers, precies net als in Syrië het geval was. U hoeft het niet ééns te zijn met de Russen, maar het zou toch wel heel tof zijn als u in het nieuws gewoon niet alléén maar blatante quatsch zou lezen. Dat Oekraïne die oorlog helemaal niet aan het winnen is en dat ze hun hele bevolking als kanonnenvoer gebruiken om de EU en de Amerikanen ervan te overtuigen dat zij tegen het veel grotere Rusland opgewassen zouden zijn. Het verhaal over de fascisten in dat land wordt ook steeds echter. Laatst nog riep president Zelenski op tot genocide van Russen, in de trant van Adolf Eichmann in de Tweede Wereldoorlog.
Net noemde ik Thierry Baudet, de leider van Forum voor Democratie. Deze week stonden de media bommetje vol met narigheid over hem, dat hij enórme driftbuien zou hebben, waarin hij met flessen zou gooien en dat hij partijleden zou bedreigen met rechtszaken (geloof ik), als ze één verkeerd woord over hem zouden zeggen. Erachter komen wat ervan waar is, is een hele klus, hoewel het nieuws van de in 2020 afgesplitste JA21 kwam. Die hebben al eerder een smaadcampagne over FvD gehouden, waar weinig van waar bleek en dus zal hun nieuwe verhaal ook wel in het vergrootglas gehouden zijn. Ze staan bovendien zelf op het punt om alweer te splijten, dus heel geloofwaardig is hun verhaal over Baudet niet.
Toch loopt het hele journaille mee met zulk nieuws, want het is iets om van te profiteren. Schrijf je er immers niets over, dan gaan de lezers die willen zien wat er verteld is over dit of dat naar een andere nieuwswebsite. En zo gaat het eenzijdige pushen van een narratief en framen van ieder tegengeluid maar door. Het is een patroon geworden, dat ook weer op het punt van uiteenvallen staat, omdat de mensen erdoorheen kijken. Het allermeest bizarre eraan vind ik dat het tegengeluid net zo hard meedoet met een eigen narratief en met framen van tegengeluiden. Bijvoorbeeld via de nieuwe omroep Ongehoord Nederland of in de alternatieve media, zoals De Dagelijkse Standaard, Nieuwrechts, Frontnieuws, Café Weltschmerz of Blackbox. Zelf doe ik mijn best om de mensen zelf te laten besluiten wat ze van mijn artikelen vinden, wat me de ene keer beter lukt dan de andere.
Untold Times is de geheel onafhankelijke en dús crowdfunded nieuwswebsite van Anastasía Vassiliou. De site kan alleen in de lucht blijven met uw likes, deelacties, reacties, inschrijving voor de nieuwsbrief en niet te vergeten donaties. Duizendmaal dank voor de donaties die binnenkomen! Maar meer is absoluut nodig. Dat kan eenmalig en ook maandelijks via de drie manieren die hieronder staan:
Via Whydonate:
Het publiek als slachtoffer van Big Corporate
Toen ik vanochtend de hieronder vermelde tweet tegenkwam op Twitter’s, vond ik dat ontzettend overdreven gesteld. De mensen werden helemaal als slachtoffers voorgesteld, ingekapseld door de Grote Bedrijven. Mocht u het zeer dramatische filmpje niet kunnen zien: het gaat erover hoe de tabaksindustrie, nadat die de halve planeet verslaafd had gekregen aan roken maar toen steeds verder teruggedrongen werd door anti-tabakswetten, voedselbedrijven ging opkopen. Kant-en-klaar eten, fastfood enzovoort. En nu is iedereen – ocharm! – verslaafd aan blikjes, zakjes en pakjes met voorgeproduceerd voedsel uit de supermarkt.
Ik ben het daar niet mee eens en gebruik bijna nooit voedseltoevoegingen. Bijna alles maak ik zelf en dat hoeft helemaal niet meer tijd of moeite te kosten. Of geld. Die voorgebakken zooi kost juist behoorlijk wat geld, terwijl je met strategische gezonde inkopen heel veel heerlijk eten kunt maken. Daar krijg je ook heel veel energie van, die bijvoorbeeld maakt dat je zelf wilt koken. Voorgeproduceerd eten is meestal helemaal niet lekker en je wordt er duf en depressief van. We hebben als mensen bovendien een brein gekregen onze Schepper en hoeven niet te doen wat de teevee voorkauwt!
Toch is er een verschil tussen de supermarkt en de media of politiek: in de supermarkt ligt ook het tegengeluid in de vorm van groente, fruit en ander vers of natuurlijk voedsel. In de meeste supermarkten komt u zelfs gelijk binnen op de versafdeling, waarna het brood volgt en dan het vlees en de vis. U kunt er niet omheen, al zou u willen! Ik zal het vandaag niet met u hebben over wat er heden ten dage allemaal als gezond wordt verkocht aan vegaspullen, die bijzónder bewerkt zijn en vol chemicaliën zitten. Dat is voor een andere keer. Even nog een opmerking over de markt waar gezond eten een stuk goedkoper is en waar u ook terecht kunt voor uw boodschappen. Voor een andere mening over actualiteiten moet u echter met een zaklampje zoeken en dan weet u nog steeds niet wat te denken. De alternatieve mening heeft vaak gelijk, maar laat net als de gangbare geen ruimte om zelf na te denken.
Framing zonder verdediging
Wel wil ik u dit voorbeeld laten zien van hoogleraar sociologie uit Amsterdam Laurens Buijs. Die vertelde vandaag dat hij afgelopen maandag werd opgebeld door de NOS om even leuk in het nieuws iets korts te vertellen over LHBTI-geweld. Buijs vertelde dat deze beweging ernstig aan het radicaliseren is en dat dat een tegenbeweging in het leven heeft geroepen, die homo’s haat. Dat kwam heel kort in het nieuws en toen kwam de LHBTI-beweging woedend over de NOS heen. Daar had deze omroep niet van terug en gelijk namen ze afstand van Buijs’ woorden. Maar in het nieuws werd hij neergezet als extreemrechtse homohater. Zelf vertelt hij dat hij juist links is.
Dit is met mij ook gedaan en het was zo erg om me niet te kunnen verdedigen. Mijn bedrijf ging er kapot aan en ik heb 10 jaar enorm geleden, als alleenstaand moeder nog wel. Zó kapot kan een riedeltje met taal dat niet eens waar is, een mens maken. Ik vind dit uiterst kwalijk en ben ervoor om toch wel iets zuiniger met elkaar om te gaan. Ieder leven is de moeite waard immers en niemand wil zulke lastercampagnes zelf meemaken. Het is verschrikkelijk, want je kunt jezelf er niet tegen verdedigen en raakt alles kwijt. Je baan, je inkomen, je goede reputatie, je vrienden en uiteindelijk zelfs je gezin. Als je geframed wordt, gooit Twitter je bovendien al gauw van zijn platform af, gevolgd door LinkedIn en wat je nog meer gebruikt aan sociale media. Of ze beknotten je bereik met allerlei ingewikkelde algoritmes en andere cyberlogica. U ziet hoe het míj vergaat en dat is 10 jaar na dato!
Ik pleit ervoor om het woord narratief te laten voor wat het is en overal in het nieuws beide kanten van actualiteiten te vertellen. Natuurlijk hoef je als journalist niet objectief te zijn. Je mag een mening hebben en die mag je ook laten zien. Als je je lezers maar niet dwingt net zo te denken als jij. Als u het niet met mij eens bent, is dat prima! Ik vertel wat ik zie en wat ik daarvan vind. Maar u ziet dat dat geframe hele oorlogen heeft veroorzaakt, waarbij miljoenen mensen zonder enige reden zijn omgekomen. Hele terreur- en terrorismebewegingen zijn erdoor ontstaan, die levensgevaarlijk zijn voor alle leven op onze prachtige blauwe planeet. Waar twee kijven, hebben er twee schuld. Laat beide kanten dan ook zien in berichtgeving over belangrijke onderwerpen, zoals het klimaat, de oorlog in Oekraïne, de reden waarom gas zo duur is geworden en daardoor alle prijzen. Laat alles gewoon zien, dan kunnen mensen zelf beslissen wat ze ervan vinden. Zo corrigeert het leven zich vanzelf en krijg je niet meer zulke uitwassen als dictaturen of oorlogen. Zo belangrijk is taal en daarom ben ik afgestudeerd op een werkstuk over framing in de media door middel van taaluitingen.
